Δευτέρα 28 Ιουνίου 2010

Να αφοριστούν οι κερδοσκόποι…



Αγίου Γρηγορίου του Νεοκαισαρείας
Επιστολή Κανονική, Κανών 2
Είναι τρομερή η πλεονεξία και δεν είναι δυνατό με μια επιστο­λή να παρατεθούν οι θείες Γραφές, στις οποίες καταγγέλλεται όχι μόνο η ληστεία ως πράγμα που πρέπει ν' αποφεύγεται και που προ­καλεί αποστροφή, αλλά γενικά η πλεονεξία και το ν' αγγίζουμε ξέ­να πράγματα για αισχροκέρδεια· και κάθε τέτοιος άνθρωπος πρέπει ν' απομακρύνεται από την εκκλησία του Θεού. Το να τολμήσουν κά­ποιοι στον καιρό της επιδρομής, μέσα σε τόσες κραυγές πόνου και σε τόσους θρήνους, να νομίσουν ότι ο καιρός που προξενεί σ' ό­λους όλεθρο, είναι γι' αυτούς ευκαιρία κέρδους, είναι χαρακτηρι­στικό ανθρώπων ασεβών και θεομίσητων. που δεν ξεπερνιούνται α­πό άλλον στην κακία. Γι΄ αυτό αποφασίστηκε να διωχτούν από την εκκλησία όλοι αυτοί, μήπως κάποτε η οργή πέσει πάνω σ' όλους τους ανθρώπους και πρώτα, πρώτα πάνω στους ίδιους τους επικε­φαλής, που δεν το επιθυμούν «γιατί φοβάμαι», όπως λέει η Γραφή, «μήπως ο ασεβής παρασύρει μαζί του στην καταστροφή το δίκαιο· γιατί (υπάρχουν), λέει, η πορνεία και η πλεονεξία, για τα οποία θα πέσει η οργή του Θεού πάνω σ' εκείνους που δε θέλουν να πιστέψουν· μην έχετε, λοιπόν, τίποτε το κοινό μ' αυτούς. Κάποτε ή­σασταν στο σκοτάδι, τώρα όμως, που πιστεύετε στον Κύριο, είστε στο φως· να ζείτε, λοιπόν, ως άνθρωποι που ανήκουν στο φως. (για­τί η ζωή εκείνων που οδηγούνται από το φως διακρίνεται για την α­γαθότητα, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια), να εξετάζετε τι αρέσει στον Κύριο, και να μη συμμετέχετε στα σκοτεινά κι ανώφελα έργα των άλλων, αλλά, ίσα ίσα, να τα ξεσκεπάζετε· γι' αυτά που κάνουν εκείνοι στα κρυφά είναι ντροπή ακόμη και να μιλάμε- όταν όμως όλα αυτά έρχονται στο φως. δείχνουν τι είναι». Τέτοια λέει ο Απόστο­λος. Αν πάλι, αφού πληρώσουν για την προηγούμενη πλεονεξία που εκδήλωσαν στον καιρό της ειρήνης, στον ίδιο τον καιρό της οργής στραφούν πάλι προς την πλεονεξία κάποιοι κερδίζοντας απ' το αί­μα και την καταστροφή ανθρώπων που ξεσπιτώνονται ή αιχμαλώ­των ή σκοτωμένων, τι άλλο πρέπει να περιμένουν παρά το να συσ­σωρεύσουν οργή και εναντίον τους και εναντίον όλων των ανθρώ­πων συναγωνιζόμενοι στην πλεονεξία;
***
Αφορμή για την ανάρτηση η ανάγνωση του  κανόνα από το περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ 114
Η οικονομία σε κρίση.
Η απόδοση του κανόνα στα νέα Ελληνικά είναι από το βιβλίο ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΕΡΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ , Προδρόμου Ι.Ακανθόπουλου, Β Έκδοση, Εκδοτικός Οίκος, Αδερφών Κυριακίδη α.ε. 

Σάββατο 26 Ιουνίου 2010

το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων (29 & 30 Ιουνίου)

 αναδημοσίευση από το : σταυροδρόμι 
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 10ου αιώνα,  βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Αρχαίας Αγοράς και είναι ο μοναδικός σωζόμενος μέχρι σήμερα ναός μέσα στον αρχαιολογικό χώρο.
Πρόκειται για μεσο-βυζαντινό ναό μεγάλης ιστορικής αξίας, τον πρώτο του επονομαζόμενου Αθηναϊκού ρυθμού. Είναι σημαντικό μνημείο για τη μετέπειτα εξέλιξη της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, επειδή αποτελεί επιτυχή συνδυασμό απλού τετρακίονου και σταυροειδούς εγγεγραμμένου κτιρίου. Η δομή του ναού αποτελείται από έναν τετρακίονο σταυροειδές χώρο που καλύπτεται από τρούλο. Οι τέσσερις άκρες του σταυρού καταλήγουν σε ημικυκλικές κόγχες. Μεταξύ των κογχών υπάρχει ίσος αριθμός μικρότερων κογχών, οι οποίες δίνουν μία αίσθηση ενότητας στο εσωτερικό του ναού. Η προσθήκη του νάρθηκα στον κυρίως ναό είναι επίσης καινοτόμος καθώς η δυτική κόγχη του ναού και οι δύο μικρότερες σε κάθε πλευρά ενώνονταν με τον νάρθηκα, ο οποίος έχει το σχήμα του γράμματος Π.

Το εσωτερικό σχήμα του ναού πιθανότατα υποδηλώνει πως αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως Βαπτιστήριο. Σε αυτό συνηγορεί και η μαρμάρινη κολυμβήθρα με τον ανάγλυφο πλεκτό σταυρό, η οποία βρέθηκε στο χώρο του ναού και σήμερα κοσμεί το προαύλιο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου της Αθήνας.

Η οδός Αγίων Αποστόλων πριν τις ανασκαφές (1931)
Νοτιότερα του Βαπτιστηρίου από τον 9ο ήδη αιώνα υπήρχε ο ναός της Υπαπαντής, καθώς και ένας βυζαντινός οικισμός ο οποίος αναπτύχθηκε εκεί την ίδια εποχή. Γύρω στο 1000 μ.Χ. το Βαπτιστήριο τροποποιήθηκε σε σταυροειδή ναό, με την προσθήκη τρούλου ο οποίος στηρίζεται σε 4 κίονες με ρωμαϊκά κιονόκρανα, και με την επέκταση δυτικά επιμήκους νάρθηκα.

Ο ναός των Αγίων Αποστόλων πριν την αφαίρεση των νεώτερων παρεμβάσεων (1952)
Το 1877 ο ναός επισκευάστηκε και επεκτάθηκε δυτικά. Στις 12 Φεβρουαρίου 1954 αποφασίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού να κατεδαφιστούν όλες οι νεώτερες οικοδομικές παρεμβάσεις που είχαν γίνει στο σπουδαίο αυτό μνημείο και στις 3 Σεπτεμβρίου 1956 ολοκληρώθηκε η αναστήλωση και η επιστροφή του στην αρχική του μορφή του ναού των Αγίων Αποστόλων. Όσες από τις παλαιές τοιχογραφίες του ναού ήταν σε καλή κατάσταση συντηρήθηκαν, ενώ μεταφέρθηκαν από το κοντινό ναϋδριο του Αγ. Σπυρίδωνος τοιχογραφίες του 17ου αι. οι οποίες εντοιχίστηκαν στο νάρθηκα της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων.

Το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνος

Τοιχογραφίες των Αγ. Σπυρίδωνος & Αντωνίου (17ος αι.) από το ναό του Αγ. Σπυρίδωνος

Ο εντοιχισμός των τοιχογραφιών από το ναό του Αγ. Σπυρίδωνος στο νάρθηκα του ναού των Αγ. Αποστόλων (1955)
Η εκκλησία των αγίων Αποστόλων αποτελούσε ζωντανή ενορία ως το 1931 οπότε οι ανασκαφές στην Αρχαία Αγορά οδήγησαν στην κατάργηση του οικισμού της Βλασσαρούς και των γύρω συνοικιών (ευρύτερη περιοχή σημερινής Αρχαίας Αγοράς).  Το όνομα Σολάκη πιθανώς αναφέρεται στην επιφανή οικογένεια του Σολάκη, της οποίας η κατοικία γειτνίαζε με το ναό των Αγίων Αποστόλων και φέρεται να χρηματοδότησε τμήμα των μεταγενέστερων εργασιών αναστύλωσης του ναού.  Σήμερα η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων είναι χαρακτηρισμένη ως προστατευόμενο βυζαντινό μνημείο και λειτουργείται μία φορά κάθε χρόνο, την ημέρα της σύναξης των 12 Αποστόλων, 30 Ιουνίου.

Το εσωτερικό του ναού των Αγίων Αποστόλων το 1954

Το εσωτερικό του ναού των Αγίων Αποστόλων σήμερα
Ελάτε, λοιπόν, να ξαναζωντανέψουμε το σημαντικό αυτό βυζαντινό μνημείο της Αθήνας και για δύο μέρες να γίνει και πάλι χώρος λατρείας και προσευχής, όπως του αρμόζει.


Το πανηγύρι της Υπαπαντής (η εκκλησία της Υπαπαντής είχε ήδη κατεδαφιστεί) στο ναό των Αγ. Αποστόλων το 1957


Το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων το 1960

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΗΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
ΤΡΙΤΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ, 18.00 – 20.00 μ.μ. (ναός Αγίων Αποστόλων)
Πανηγυρικός Εσπερινός, Ακολουθία της Λιτής & Λιτάνευση των ιερών λειψάνων εντός της Αρχαίας Αγοράς
ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ, 07.00 – 10.00 π.μ. (ναός Αγίων Αποστόλων)
Όρθρος εορτής & Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών & πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου
ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ, 19.00 – 20.30 μ.μ.
Μεθεόρτιος Εσπερινός & Παράκληση στους Αγίους Αποστόλους στο ναό του Αγίου Φιλίππου
Κατά τη διάρκεια όλων των εορταστικών ακολουθιών, θα εκτίθενται προς προσκύνηση τεμάχια των ιερών λειψάνων των Αγίων Αποστόλων Πέτρου, Θωμά και Φιλίππου.


Ο ναός των Αγίων Αποστόλων το 1890

Ο ναός των Αγίων Αποστόλων σήμερα

Βιβλιογραφία
Τασούλα Μανουήλ «Αθηναίων σεβάσματα: Ναοί της Αρχαίας Αγοράς & ξεχασμένα εκκλησάκια της παλιάς Αθήνας», εκδ. Ατραπός, Αθήνα 2003
π. Αττάρτ Αθανασίου «Ο άγιος Φίλιππος Αθηνών και οι περί αυτόν κατεδαφισθέντες ναοί και ναϊσκοι», Αθήνα 2003
Μοσχονά Νικολάου «Η τοπογραφία της Αθήνας στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή», Ηλεκτρονική έκδοση «Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών», Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι:
Η αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών:
http://www.eie.gr/archaeologia/En/chapters.aspx
Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών Αθήνας:
http://ascsa.net/research?q=collection%3AAgora
http://www.agathe.gr/overview/the_church_of_the_holy_apostles.html
Το φωτογραφικό υλικό είναι της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα.

Δημοφιλείς αναρτήσεις